Ważne informacje dla przedsiębiorców

Jeżeli chcesz rozpocząć czynności związane z międzynarodowym obrotem towarowym, powinieneś:

 

1. Postarać się o NIP europejski

Jest on numerem podatnika VAT stworzonym na potrzeby handlu wewnątrzwspólnotowego, stąd zwany jest numerem VAT UE.

 

Komu ten numer może być przyznany? Jego posiadanie obejmuje tych podatników, którzy prowadząc swoją działalność gospodarczą mają kontakty handlowe z firmami z krajów należących do Unii Europejskiej. Aby uzyskać NIP europejski, należy złożyć w Urzędzie Skarbowym wniosek o nadanie numeru NIP EU. Warto dodać, że musi to być urząd właściwy ze względu na miejsce rejestracji podatnika VAT. Nie należy się martwić praktyczną niedogodnością nowego numeru – nie będziemy musieli specjalnie się starać, aby go ponownie zapamiętać. NIP EU będzie się różnił od starego numeru jedynie dodatkowymi literkami PL. Jego nadanie odbędzie się po uprzednim zgłoszeniu aktualizacyjnym VAT-R. Oba formularze – VAT-R oraz VAT-R.UE – możemy pobrać ze strony Ministerstwa Finansów. Chcąc zastosować zerową stawkę VAT należy uważać – jeżeli firma, z którą współpracujemy jest z państwa będącego członkiem Unii Europejskiej, to najpierw należy dowiedzieć się, czy nasz kontrahent jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Jeżeli tego nie dopilnujemy, możemy ponieść karę za zastosowanie zerowej stawki VAT. Również nasi dostawcy będą żądać przedstawienia odpowiednich potwierdzeń. My także mamy możliwość weryfikacji otrzymanych danych poprzez sprawdzenie ich w powszechnie dostępnej bazie informacji o podatnikach VAT, znajdującej się chociażby na stronie Unii Europejskiej. Takie informacje możemy znaleźć także gdzie indziej, gdyż bazy podatników prowadzone są przez wszystkie kraje z UE.

 

2. Zarejestrować się w systemie EORI

Głównym celem systemu EORI jest przyspieszenie załatwiania formalności i operacji celnych przez przedsiębiorców i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, uczestniczące w czynnościach celnych.

 

Przedsiębiorcy podlegają jednokrotnej rejestracji w systemie EORI. Zostaje im wtedy nadany unikalny numer identyfikacyjny EORI. Przedsiębiorcy są obowiązani posługiwać się tym jednym, uznawanym na obszarze całej UE numerem EORI, we wszystkich transakcjach i czynnościach celnych na obszarze UE, przy których wymagany jest ich identyfikator.

 

Stworzenie europejskiego systemu identyfikacji przedsiębiorców, obejmującego uczestników wymiany towarowej na terenie całej UE, zapewnia administracjom celnym państw członkowskich bieżącą informację o podmiotach uczestniczących w czynnościach celnych. Natomiast przedsiębiorcom umożliwia dostęp do określonych danych na temat innych podmiotów gospodarczych (za uprzednią zgodą tych podmiotów).

 

Przedsiębiorcy mający siedzibę w UE są rejestrowani w systemie EORI przez organ celny lub wyznaczony organ państwa członkowskiego, w którym mają siedzibę (tj. w systemie polskim nie są rejestrowani przedsiębiorcy z innych państw członkowskich).

 

Przedsiębiorcy z krajów trzecich (spoza UE) mogą wystąpić o nadanie numeru EORI do organu celnego lub wyznaczonego organu jednego z państw członkowskich przed operacjami celnymi planowanymi na obszarze UE. Podmioty te mogą także wystąpić o nadanie numeru EORI w trakcie dokonywania pierwszej operacji celnej, wymagającej posługiwania się numerem EORI (określonej w przepisach wspólnotowych), jeśli wcześniej nie miały nadanego numeru EORI w innym kraju członkowskim.

 

W przyszłości System EORI ma spełniać rolę systemu wspomagającego również inne systemy informatyczne administracji państw członkowskich (np. administracji podatkowych, organów weterynaryjnych, służb fitosanitarnych itp.).

 

Podstawą prawną wprowadzenia obowiązku rejestracji przedsiębiorców w Systemie EORI są:

a) przepisy wspólnotowego prawa celnego w sprawie EORI wynikające z Rozporządzenia Komisji (WE) nr TAXUD 1435/2007 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 312/2009 z dnia 16 kwietnia 2009 r. zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 2454/93 ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny;

b) przepisy krajowe

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 czerwca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie właściwości miejscowej organów celnych,
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie wzorów formularzy stosowanych w sprawach celnych.

Rejestracja w Polsce

W Polsce przedsiębiorcy mogą rejestrować się w systemie EORI w następujący sposób:

• poprzez złożenie lub przesłanie pocztą wniosku rejestracyjnego (w formie pisemnej),
• osobiście przez wnioskodawcę lub poprzez przedstawiciela wnioskodawcy (posiadającego jego upoważnienie),
• w urzędach lub oddziałach celnych na terenie Polski,
• przed pierwszą operacją celną lub w jej trakcie.

Numery EORI nadawane w Polsce mają następującą strukturę:

• dla podmiotów krajowych składają się z: liter PL oraz numeru NIP uzupełnionego o pięć zer lub (dla podmiotów posiadających 14-znakowy numer REGON, ostatnie pięć znaków numeru REGON),
• dla podmiotów z krajów trzecich składają się z: liter PL oraz sekwencyjnego, unikalnego ciągu 14 cyfr ze znakiem „Z” na końcu.

3. Zarejestrować się w systemie PDR

Podsystem Danych Referencyjnych (PDR) jest narzędziem informatycznym mającym na celu dostarczenie jednolitych i aktualnych danych referencyjnych dla innych systemów celnych.

 

PDR w swych zasobach przechowuje szereg informacji, takich jak m.in.:

• dane podmiotów i ich reprezentantów,
• dane elektronicznych certyfikatów podmiotów i reprezentantów wykorzystywanych do szyfrowania przesyłanych dwukierunkowo dokumentów,
• tabele aktualnych kursów walut,
• dane o polskich i zagranicznych urzędach celnych,
• dane o miejscach lokalizacji towarów znajdujących się pod kontrolą urzędów celnych,
• słowniki kodów używanych w dokumentach celnych,
• kalendarze pracy urzędów celnych.

Aby PDR spełniał swą funkcję w zakresie dostarczania systemom aktualnych danych o podmiotach i ich reprezentantach, zostały wprowadzone jednolite zasady rejestracji przedsiębiorców dla celów przesyłania komunikatów elektronicznych. Od dnia 1 lipca 2010 r. obowiązująca jest „Instrukcja nadania kodu identyfikacyjnego (loginu), uzyskania klucza do bezpiecznej transmisji danych oraz rejestracji osób i podmiotów gospodarczych w Podsystemie Danych Referencyjnych (PDR) dla celów przesyłania elektronicznych zgłoszeń i pozostałych dokumentów do Systemów Celnych: CELINA, ECS, ICS oraz INTRASTAT”.

 

Zgodnie z Instrukcją, każda osoba (fizyczna lub prawna) zamierzająca przesyłać elektroniczne dokumenty do systemów celnych i tą samą drogą otrzymywać komunikaty zwrotne, powinna wystąpić o rejestrację w PDR.

 

Dodatkowo w 2012 r. w PDR zaimplementowana została rola „Menadżer”, która umożliwia zarejestrowanym w nim podmiotom weryfikację prawidłowości i aktualności niektórych danych przypisanych w PDR do podmiotu.